Yaz ayının gelmesi ile beraber tatil planları yapılmaya başlanır. Uzun süreli yoğun bir çalışma temposunun ardından planlanan tatil kışın verdiği yorgunluğu alırken psikolojik açıdan kişiyi rahatlatır. Kişinin iş yaşamından dolayı sürekli disiplin içinde çalışmasının ardından tatil ile gelen ferahlama neticesinde vücut kendini daha enerjik ve özgür hisseder. Bu ferahlama beraberinde alışılmış yeme düzeninin değişmesini de getirir. Tatil için tercih edilen şehrin mutfak kültürü veya tercih edilen konaklama yeri yeme düzeninde bir takım değişikliklere sebep olur. Kişi tatilde sürekli yeni yerler görme ve yeni tatlar keşfetme peşinde olduğu için kilo kontrolünün ucunu kaçırabilir. Özellikle açık büfenin tercih edildiği tesislerde kişi birçok tadı deneme ihtiyacı içine girdiği için vücudunu fazla kaloriden tam anlamı ile muhafaza edemez. Bu nedenle, kişi tatile gitmeden önce kendini tatil için hazırlamalıdır. Uyguladığı bir diyet var ise yanında çizelgesini götürmelidir. Eğer uyguladığı bir diyet yok ise tatilde sağlıklı beslenmenin nasıl olduğu hususunda araştırmalar yapmalı ve bilgilenmelidir.
Diyet yapan tatilciler için dikkat edilmesi gereken ilk husus tatile olan bakış açısıdır. Eğer tatil kişi için özgürce beslenilen bir zaman dilimi olarak tanımlanıyor ise kilo almak kaçınılmazdır. Tatil, kişinin kendine fiziksel ve mental olarak vakit ayırmasıdır. Tatilde iken dinlenmek isteyen birey beslenmesine dikkat etmelidir. Vücuduna boş kalori almamaya özen göstermelidir.
Tatil bir anlamda yeni yerler görmek ve keşfetmektir. Kişi; gittiği şehri, bulunduğu mekanı, sağlanan tatil imkanlarını, denizi ve eğlenceli aktiviteleri yapmak için sürekli hareket halindedir. Bu bir açıdan kilosu konusunda hassas insanlar için güzel bir tatildir. Sürekli hareket halinde olunduğu için yenen besinlerin kalori yakımı hızlanır. Sabah erkenden yürüyüş yapmak, denizde yüzmek, dans etmek, açık havada pilates yapmak kişinin fazla enerjiyi yakmasına yardımcı olur. Bunların yanında yeni yerler keşfederken zaruri durumlarda araba kullanarak gidilecek yerlere daha çok yürüyerek gitmek kilo almak istemeyen tatilciler için iyi bir seçim olacaktır. Kişi tatili bu denli hareket halinde geçirdiği için yediği besinlerin kalori değerleri fazla olsa bile telafi edecek fırsat bulur. Böylelikle yeni tatlardan mahrum kalmazken sürekli hareket ettiği için kendini iyi hisseder.
Tatil bir yandan kişinin dinlenmesine fırsat verirken diğer yandan enerji toplaması için güzel bir zaman dilimidir. Kişi bu zamanı fırsat bilmeli ve tatilini dolu dolu geçirmek için elinden geleni yapmalıdır. Bunun için güne erken saatlerde başlamak gerekir. Sabahın ilk saatlerinde şehir henüz uykudan yeni uyanıyorken uyanmak bireyi zinde hissettirir. Yeni günün enerjisine daha da enerji katmak için yapılacak en güzel aktivitelerden biri sabahın sakin saatlerinde yürüyüş ve koşu yapmaktır. Güne sabahın erken saatlerinde sporla başlayan vücut, oksijen alımı ile kendini toparlayacak ve kendini huzurlu hissedecektir. Günün bu şekilde başlaması ilerleyen saatlerin de verimli geçmesi için güzel bir adımdır. Öğünler atlanmadan sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslendikten sonra bol bol yüzmek, otelin çeşitli etkinliklerine katılmak ve spa salonlarında masaj yaptırmak günün verimini arttıracaktır. Tatilde sevdikleriniz ile vakit geçirirken bir yandan kendinize zaman ayırmak kışın yorgunluğunu atmanıza yardımcı olacak ve enerji toplamanızı sağlayacaktır.
Tatilde zaman adeta jet hızında bir akış içindedir. Eğlenceli aktiviteler içinde yer alırken zamanın nasıl geçtiğini anlamayız. Saatlerce denizde yüzmek, sahilde voleybol oynamak ve daha nice etkinlik içindeyken sıcağın da etkisi ile terler ve su kaybederiz. Susuzluk telafi edilmez ise vücudu olumsuz etkiler. Yeterli miktarda su içmemek kilo alımına davetiye çıkarır.
Sindirim sisteminin işleyişinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi su içmeye bağlıdır ve su yeterli miktarda içilmezse vücut güçsüz düşer. Bu da hastalıklara davetiye çıkarabilir. Bunun önüne geçmek için ve halsiz düşmemek için tatilde de bol bol su tüketilmelidir. Normal seyirde ilerleyen yaşantıdan sonra tatilde sürekli devinim içinde olurken su ve sıvı tüketimini attırmalı ve vücudun saatini bozmamalıyız.
Kalori denilince akla daha çok pasta, börek, simit gibi karbonhidrat içeren besinler gelmektedir. Çoğu zaman gazlı içeceklerin, meyve sularının, enerji içeceklerinin kokteyllerin ve alkolün kalorisine dikkat edilmez. Oysa ki sıvılar göründüğü gibi masum kalori içeren içecekler değildir. Aksine hızla kana karışan ve içerisinde oldukça fazla miktarda şeker barındıran ürünlerdir. Yaz kış demeden sofradan eksik olmayan bu içecekler özellikle yaz aylarında ferahlamak için tercih edilir. Tatilde iken sıcak havadan dolayı çöken rehavetten bir nebze de olsa kurtulmak için bol bol kutu içeceklerden içilir. Hatta çoğu zaman su niyetine tercih edilir. Ancak bu ürünler sürekli tüketildiğinde, yüksek kaloriden dolayı kişinin kan şekerini yükselterek diyabet riskini arttırır. Kan basıncını hızla attırdığı için kalp krizine sebep olabilecek sorunlar oluştururlar. Bu nedenle, tatilde sıvı tüketimine dikkat edilmelidir. Aksi takdirde; rahatlamak için gidilen tatil, kötü beslenme sebebi ile sağlığımızdan edebilir.
Tatilde konaklanılan yere göre restoranlar çeşitlilik gösterir. Çoğu otel sabah ve akşam yemeğini self servis şeklinde sunmaktadır. Çeşit çeşit yemeklerin, tatlıların, içeceklerin sıralandığı bu restoranlarda iradeye hakim olmak güç olabilir. Bu sebeple, daha yemek almadan göz ucu ile yemeklere bakılmalı ve yemek istenen şeyler planlanmalıdır. Planlanan bir şekilde yemek almak kişiyi hem “ Ne yiyeceğim? “ derdinden kurtarır hem de besinlerin ölçülü bir şekilde tüketilmesini sağlar. Birey iradesine hakim olduğu için kendini iyi hisseder ve kontrollü bir şekilde beslenmiş olur.
Besinlerin Kalori Değerleri yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Ana yemeklerin yanında güzel giden besinlerden biri hiç şüphesiz salatadır. Salata sofrayı güzelleştirir ve sindirime iyi gelir. Sağlıklı beslenmenin bir parçası olan yeşilliklerden tüketmek kilo alma riskini azaltır. Çeşitli vitamin ve mineral içeren yeşillikler lif açısından oldukça zengindir. İçerisinde bulunan antioksidan içeren maddelerden dolayı uzmanlar tarafından sıkça önerilen bir besin grubudur. Tatilde de tabağımızdan eksik etmemiz gereken yeşillikler vücudumuza oldukça yarar sağlar ve rahat bir sindirim için gereklidir. Her öğün yeterli miktarda tüketilmelidir.
Bireyin bir gün içinde mutlaka alması gereken bir kalori değeri vardır. Bu kalori değerinin üzerine çıkmak veya aşağısına düşmek çeşitli problemlere yol açmaktadır. Günlük kalori ihtiyacı bir boy, kilo, bazal metabolizma ve kişinin yaşam tarzı gibi maddeler göz önünde bulundurularak hesaplanır. Kişi günlük kalori ihtiyacını mutlaka hesaplamalıdır. Çünkü alınması gereken kalori miktarı günlük aktiviteye göre değişkenlik gösterdiğinden tatil zamanında ne kadar kalori alınacağının bilinmesi gerekir. Ortalama olarak günlük alınan kalori bilinir ise kişi tatilde nasıl beslenmesi gerektiğini de bilir. Listelemiş olduğu beslenme listesine uymaya çalışır.
Besinlerin 100 gram baz alınarak hesaplanan kalori değerlerinin bulunduğu çizelgeye kalori cetveli denir. Kalori cetveli sayesinde hangi besinden ne kadar alınacağı diyet listelerine eklenir. Diyetisyenlerin sıkça başvurduğu kalori cetveli zayıflamak veya kilo almak isteyenler için yol gösterici konumundadır. Tatilde yenilen besinlerin kalori değerlerine bakmak için kalori cetveli tercih edilebilir.
‘Hangi besin kaç kalori, hangi besinden kaç porsiyon yenilmeli?’ gibi soruların cevabına pratik bir şekilde ulaşmak için avantaj sağlayan bu cetvel düzenli bir şekilde kullanıldığında sağlıklı bir kilo kontrolü sağlar. Porsiyonlarını ölçülü bir şekilde tüketmek diğer öğünlerinde dengeli bir şekilde tüketilmesine yarar sağlar. Kişi hangi besin grubundan ne kadar yemesi gerektiğini bildiği için günlük kalori ihtiyacının dışına çıkmamış olur.
Ana öğün kadar ara öğünlerde oldukça önemlidir. Belirli aralıklar ile günlük kalori ihtiyacının dışına çıkmadan yapılan ara öğün yağ yakımını kolaylaştırır. Vücudu sürekli çalışır vaziyette tuttuğu için sindirim sistemi düzenli bir şekilde çalışır. Ana öğünlerden bir buçuk, iki saat sonra yapılması tavsiye edilir. Sistemli bir şekilde saatlere riayet ederek uygulandığında ana öğünün porsiyonlarını küçültmeye yardımcı olur. Böylelikle ara ara ve sık bir şekilde beslenilir, kan şekeri düzenlenir. Tatilde mutlaka aksatılmaması gereken öğünlerden biri olan ara öğün ana öğünün tamamlayıcısıdır. Gün içerisinde en az iki ara öğün yapılmalıdır. Gece geç saatlere kadar yemek yememeye dikkat edilmelidir. Plaj çantasına atacağınız bir porsiyon meyve öğünü ile düzeninizi bozmadan tatil yapabilirsiniz. Böylelikle aniden oluşan acıkmaların önüne geçmiş olursunuz ve öğünden ayrı bir tat alırsınız.
Tatil sürecinde kişinin oturmuş olan düzeni değişir. Bu düzensizlik öncelikle uyku düzenine yansır. Kişinin evinden uzaklaşması ve uyuduğu ortamın değişmesinden dolayı uyku kalitesi olumsuz etkilenir. Gezmenin verdiği hareketli yaşam bireyin ihtiyaç duyduğu uyku süresini kısaltabilir. Daha geç yatıp daha erken kalmak gerekebilir. Bu düzensizlik kişinin kilo alıp vermesini etkiler. Gün içinde yeterli düzeyde uyku uyunmadığında açık hormonu artış gösterir. Açlık hormonunun artması kişinin iştahını arttırır ve sürekli bir şeyler yeme ihtiyacı doğar. Doyma hormonunu üreten sinyal yeterli seviyede sağlanmadığı için kişi doyduğunu hissedemez. Bu nedenle tatilde olan birey uykusunun kalitesine ve süresine dikkat etmelidir.
Yaşamımızı devam ettirmek için besinlere ihtiyaç duyarız. Besinler tercih edilirken her besin grubundan yeterince alındığına emin olunmalıdır. Bir besin grubunun fazla alınması diğer besin gruplarını olumsuz etkileyeceğinden günlük kalori ihtiyacının dengesiz dağılımına sebep olmaktadır. Tatilde yeme düzeni değiştiği için her besin grubundan yeterli şekilde yararlanılamayabilir. Bu durumun oluşmasını engellemek için seçim yapılırken dikkat edilmelidir. Örneğin çok fazla tatlı tüketerek boş kalori almamalı, protein ve yağ içeren besinlerden oluşan bir öğün planlanmalıdır. Ana öğünlerde yeşillik tüketimine dikkat edilmeli ara öğünler de ise yeterli porsiyonda meyve yenilmelidir. Süt ve süt ürünlerine gereken önem verilmeli ve kalsiyum alımına özen gösterilmelidir. Boş kalori içeren kurabiye, yaş pasta, şerbetli ve gazlı içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.